تاکتیک

تاکتیک به معنای کار گروهی است ، اما در حال حاضر در دنیای فوتبال بویژه فوتبال سطح اول دنیا تا برنامه ای در معرض تمرین و هماهنگی بالای تیمی قرار نگرفته باشد و از آن در جهت اعتلای اهداف واقعی در فوتبال استفاده نشده باشد ، نام تاکتیک نمی دهند.

به عقیده تمامی کارشناسان ، تاکتیک با هوش بازیکنان رابطه مستقیم دارد و بازیکنان دارای ضریب هوشی پایین ، اصول تاکتیکی را به خوبی فرا نمی گیرند. مسئله دیگر که با تاکتیک رابطه مستقیم دارد ، تمرین تیمی است. هیچ تیم فوتبالی و هیچ بازیکنی را نمی توان یافت که بدون تمرینات طولانی و مداوم اصول تاکتیکی را فراگرفته باشد.

با یک نگاه ساده به بازیها می توان فهمید که نیاز به آشنایی با تاکتیکها و استفاده صحیح از این اصول با فوتبال آمیخته است و این آمیختگی چنان است که بدون آن پیروزی و ارائه فوتبال زیبا شدنی نیست.

به لحاظ فنی تاکتیکها به دسته کلی تقسیم می شوند :

تاکتیکهای فردی

تاکتیکهای تیمی

تاکتیکهای ایستگاهی




تاکتیکهای فردی

تاکتیکهای فردی به برنامه هایی اطلاق می شود که بازیکن به تنهایی در جهت رسیدن به هدف و بطور مشخص و سازماندهی شده از این برنامه ها استفاده می نماید. بر اساس اطلاعات فیفا تاکتیکهای فردی در ده دستور جای می گیرند:

هر بازیکنی که صاحب توپ می شود ، یک حمله جدید آغاز می شود.

هر بازیکنی که توپ را از دست می دهد باید دفاع کند ( حتی اگر توپ در منطقه حریف باشد. ).

بازیکن نباید اجازه دهد که توپ از کنار وی عبور نماید ، در صورتی که می تواند آن را تصاحب کند.

به خاطر حمایت از بازیکن هم دسته باید پاس مورد حمایت قرار گیرد.

برای دریافت ، بازیکن باید به استقبال توپ برود تا مدافع حریف فرصت قطع کردن توپ را پیدا نکند.

بازیکن با استفاده از فراست و زیرکی به موقع از دریبلینگ استفاده نموده و برای خود فضا ایجاد می کند و به فضای ایجاد شده می رود.

بازیکن نباید اجازه بدهد توپ به زمین بخورد.

بازیکن با قرار دادن بدن بین توپ و حریف ، توپ را پوشش بدهد.

برای برقرای ارتباط باید رو به توپ بازی کرد.

شروع های مجدد یک حمله جدید است که با حمایت باید صورت گیرد.

بازیکنان فوتبال باید بتوانند از تکنیکها که مهارت اجرای حرکات هستند در خدمت تاکتیک استفاده نمایند. تاکتیکی دارای احتمال موفقیت بیشتر است که با استفاده از تکنیک اجرا شده باشد.

با انجام تمارین مداوم و صحیح نیز می توان تکنیک اجرای حرکات را بهبود بخشید.


تاکتیکهای تیمی

تاکتیکهای تیمی خود به دو دسته خیلی مهم تقسیم می شوند.

تاکتیکهای هجومی

تاکتیکهای دفاعی

تاکتیکهای هجومی برنامه هایی هستند که تیم بطور هماهنگ و سازماندهی شده از آنها در جهت بازی سازی ، مالکیت و رساندن توپ به محوطه جریمه حریف استفاده می نماید تا به تیم حریف ضربه بزند و صاحب گل شود.

به لحاظ فنی اصول حمله شامل موارد زیر است :

عرض - نفوذ - خلاقیت - تحرک در حمله ( بازی بدون توپ ) - حمایت

در ایجاد تاکتیکهای هجومی داشتن مهارت در تکنیکهایی مانند کنترل ، پاس ، دریبلینگ و شوت و ... کاملا ضروری و لازم به نظر می رسد.

در حال حاضر تاکتیکهای هجومی یکی از مهمترین تاکتیکهایی هستند که در فوتبال تراز اول دنیا نگاهی خاص به آنها می شود و تبیین و سازماندهی این گونه برنامه ها برای موفقیت تیمها الزامی است.


تاکتیکهای دفاعی برنامه هایی هستند که بصورت گروهی از لحظه از دست رفتن توپ ، توسط تیم به معرض اجرا در می آید. بدون شک مهمترین اصل در فوتبال اصل دفاع است. بسیار مشاهده شده است که تیمهایی که خوب دفاع می کرده اند ، با حضور یک خط حمله متوسط توانسته اند تا مراحل بسیار بالا پیش روند.

بر اساس نظر کارشناسان اصول دفاع به قرار زیر است:

تاخیر - پوشش ( حمایت ) - تعادل - تمرکز - کنترل


رعایت کلیه اصول دفاعی به همراه انجام تمرینات مستمر و برنامه های دفاعی می تواند وزنه ای سنگین برای هر تیمی باشد. دفاع به ماهیت خاصی که در فوتبال دارد مهم ترین اصل بازی است و توجه به آن برای همگان لازم است.

بازیکنان باید اصول دفاعی را بیاموزند و توسط مربیان تمامی نقیصه های بازیکنان رفع گردد. اجرای دفاع خوب می تواند در ایجاد حملات خوب نیز موثر باشد. زیرا حمله چیزی جز به دست آوردن توپ نیست که با دفاع امکان پذیر است .

تاکتیکهای ایستگاهی

ضربات ایستگاهی یا شروع مجددها به واسطه فراوانی و وفور آنها در تمامی مسابقات فوتبال ، در امور تاکتیکی از جایگاهی خاص برخوردارند.

ضرباتی مانند ضربات دروازه ها ، ضربات آزاد مستقیم ، ضربات آزاد غیرمستقیم ، پرتابهای دست ، ضربات کرنر و ...... از جمله ضربات ایستگاهی هستند که تاثیر خاصی بر جریان بازی دارند.

در تمامی تیمهای فوتبال ضربات ایستگاهی از جایگاه خاصی برخوردارند و لزوم سازماندهی و برنامه ریزی بر روی آنها بر هیچ کس پوشیده نیست.


لزوم تمرین

در استفاده از تاکتیکها مهمترین رکنی که وجود دارد ، تکنیک می باشد. بدون شک استفاده از تکنیکها و مهارتها جز بی چون و چرای فوتبال است. به واسطه اجرای خوب تکنیکها است که فوتبال زیباتر می گردد و درصد موفقیت تاکتیکی نیز بالا می رود .

انجام درست تکنیکها و تاکتیکها نیازمند تمارین مداوم و پیوسته ایست که توسط مربیان طراحی گردیده و بررسی شده اند. تمارینی که می تواند در آموزش و یادگیری برای بازیکنان بسیار مهم باشد. تمارین می توانند شرایط مسابقه را برای مربیان و تیم بازسازی نماید ، تا در این شرایط یادگیری بهتر باشد.

به علت اینکه مهارتهای آموخته شده برای بازیکنان باید در شرایط بازی باشد و این مهارتها باید تقویت شود ، تکرار و تمرین مهمترین راه برای ایجاد شرایط خوب در یادگیری است.

همچنین تکرار و تمرین زیر نظر مربیان می تواند بهترین روش برای کاهش اشتباهات باشد. فقط در سایه تمرین است که تیمها می توانند برنامه های خواسته شده را اجرا نموده و به اهداف مورد نظر دست یابند. اما باید دانست رسیدن به این مهم ساده نیست . مربیان ما باید با مطالعات فراوان و بررسی های مختلف سعی در پیشرفت دانسته های خود داشته باشند و این دانسته ها را به بازیکنان اننتقال دهند ، تنها در سایه همین امور است که می توان موفق گردید.