
رییس مرکز تخصصی پزشکی ورزشی فوتبال ایران تشکیل پرونده سلامت برای تمام تیمهای باشگاهی و ملی را اتفاق بزرگی در فوتبال ایران میداند و تاکید میکند که امسال هیچ بازیکنی بدون داشتن گواهی سلامت حق شرکت در بازیهای لیگ برتر نخواهد داشت.
دکتر امیر مردانی متخصص پزشکی ـ ورزشی طی نشستی با خبرنگار علم ورزش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، ضمن معرفی فعالیتهای تخصصی و فوق تخصصی مرکز تخصصی پزشکی ورزشی فوتبال ایران به تشریح فعالیتهای جاری این مرکز پرداخت . گفت و گوی خبرنگار ایسنا را با مدیر این مرکز میخوانید.
* تمام معاینات پزشکی بر اساس پروفایل استاندارد فیفا انجام میشود
مرکز تخصصی و فوق تخصصی پزشکی ـ ورزشی فوتبال ایران که یک مرکز استاندارد مناسب برای انجام تمام معاینات و درمانهای پزشکی ورزشی است، سال گذشته با سرمایهگذاری فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ برتر در راستای ارائه خدمات تخصصی پزشکی ـ ورزشی به تیمهای ملی و باشگاهی در ساختمان شماره دو آکامی ملی فوتبال افتتاح شد. از سوی دیگر با توجه به افزایش آمار مرگهای ناگهانی ورزشکاران طی سالهای گذشته در دنیا فدراسیون فوتبال و کمیته پزشکی معاینات پزشکی قبل از شروع فصل رقابتهای لیگ برتر را به همین منظور برای تمام بازیکنان لیگ و تیم ملی اجباری کرد که این معاینات پزشکی براساس یک پروفایل و فرم استاندارد فیفا انجام میشود تا از بروز مرگهای ناگهانی در جریان بازیها تا حد زیادی پیشگیری شود.این اقدام که اتفاق فرخنده برای فوتبال ایران است که با همت کمیته پزشکی فوتبال اتفاق افتاده است.
* بازیکنان برای دریافت گواهی سلامت باید از 8ایستگاه عبور کنند
در این مرکز از ایستگاه های مختلفی اعم از ایستگاه ارتوپدی که خود شامل سه ایستگاه زانو، مچ پا و ایستگاه کمر و ناحیه لکن، ایستگاه قلب که نوار قلب و اکو کادریو گرافی از بازیکنان گرفته میشود، ایستگاه اپتومتری که بینایی افراد مورد سنجش قرار میگیرد! ایستگاه تغذیه که آنتروپومتری و درصد چربی بدن بازیکنان محاسبه میشود. همچنین یک ایستگاه شرح حال داریم که شرح حال کاملی از بیماریها و بیماریهای قلبی ورزشکاران گرفته میشود که در پایان پس از انجام معاینات در این ایستگاهها به بازیکنان گواهی سلامت جهت شرکت در بازیهای لیگ برتر صادر میشود.
* بازیکنان فاقد گواهی سلامت حق شرکت در لیگ برتر را ندارند
معاینات پزشکی فقط به قبل از شروع فصل لیگ برتر خاتمه پیدا نمیکند، به عنوان نمونه در نیم فصل دوم که اکثر باشگاهها اقدام به جذب بازیکن خارجی میکنند یا بازیکنی که میخواهد از لیست بازیکنان تیمی خارج شود گواهی عدم توانایی بازی برای خروج وی از آن تیم صادر میشود. البته تمام تستهایی که در این مرکز به عمل میآید علاوه بر این که طبق استانداردهای تعریف شده فیفاست، یکسری معیارهای ملی نیز به معیار های بین المللی افزوده شده است. لذا از این رو تمام بازیکنان تیمهای باشگاهی و ملی باید دارای پرونده سلامت باشند و بازیکنان فاقد گواهی سلامت از امسال حق شرکت در بازیهای لیگ برتر و ملی را ندارند، این اتفاق بزرگی است که در فوتبال ایران برای اولین بار رخ داده و از آن باید حمایت کرد. البته امسال به تیمها یک فرصت دیگری نیز داده شده و آن هم این است که پس از شروع بازیهای لیگ برتر نیز میتوانند تست پزشکی انجام دهند اما از سال آینده بازیکنان بدون داشتن پرونده سلامت قبل از شروع فصل حق شرکت در بازیهای لیگ را نخواهند داشت .
* بازیکنان خارجی به جز تست سلامت از نظر عملکرد اندام تحتانی نیز مورد سنجش قرار میگیرند
در این مرکز شاخص های عملکرد بازیکنان مانند vo2max بررسی نمیشود. چون این شاخص بیشتر تستهای عملکردی بازیکنان است در حالی که در این مرکز تنها سلامت بازیکنان مورد بررسی و سنجش قرار میگیرد نه عملکرد آنها؛ در خصوص بازیکنان خارجی پروسه تست های پزشکی تا حدودی بیشتر است یعنی علاوه بر تست سلامت از آنها یکسری تستهای عملکردی در راستای ارزیابی سلامت اندام تحتانی گرفته میشود و پرونده سلامت آنها سخت تر و سنگین تر از بازیکنان داخلی است. از سوی دیگر تنها درمانگاه مرجع رسمی برای بررسی و سنجش سلامت بازیکنان خارجی فوتبال کلینیک پزشکی ـ ورزشی فوتبال ایران است که پرونده سلامت بازیکنان داخلی و خارجی در همین مرکز تشکیل و یک نسخه خلاصه پرونده به باشگاهها ارائه میشود، در حقیقت اصل پرونده در مرکز پزشکی آکادمی فوتبال باقی میماند مگر این که باشگاهها بخواهند پرونده اصلی را در صورت درخواست به AFC یا فیفا بفرستند.
* به زودی درمانگاه پیشگیری از آسیب در کلینیک آکادمی فوتبال راهندازی میشود
بررسی آناتومی ورزشکاران یک بحث دیگری است و خود درمانگاه پیشگیری از آسیب را میطلبد که علاوه بر بررسی آناتومی ورزشکاران سایر تستهای عملکردی نیز در آن انجام شود، البته این مساله جزء برنامههای آینده این مرکز است که درمانگاه پیشگیری از آسیب را راهندازی کنیم تا ابتدا تستهای پیشگیری از آسیب از بازیکنان گرفته و سپس براساس تستها تمرینات خاصی تجویز شود. همچنین برای پیشگیری از مرگهای ناگهانی در اولین قدم در این مرکز سعی کردیم با انجام اکو قلبی و گرفتن نوار قلبی تا حد امکان از بروز مرگ ناگهانی ورزشکاران جلوگیری کنیم. که در این زمینه به موفقیتهای زیادی نیز دست یافتیم، اما این که ادعا کنیم با راهندازی این مرکز در کاهش 100 درصدی مرگ ناگهانی ورزشکاران توفیق داشتیم درست نیست. به هر شکل به باشگاهها توصیه اکید میکنم قبل از شروع فصل تمرینات معاینات پزشکی انجام دهند.
* زمان انجام معاینات پزشکی برای تیمها مناسب نیست
مشکلات عمده برای انجام تست پزشکی بازیکنان نامناسب بودن زمان آن است به طوری که اعتقاد دارم این زمان باید پیش از شروع فصل و قبل از بستن تیمها توسط باشگاهها صورت بگیرد، اما متاسفانه به دلیل نامشخص بودن زمان جذب بازیکن تا آخرین لحظه توسط باشگاهها این امر مسیر نیست، از این رو به باشگاهها توصیه میکنیم در اولین گامی که میخواهند تیم خود را تشکیل دهند در ابتدا معاینات پزشکی را در اولویت قرار دهند سپس اقدام به جذب بازیکن داخلی و خارجی کنند.
* همکاری باشگاهها موجب تقویت مرکز پزشکی ورزشی فوتبال ایران میشود
تیمهای استقلال تهران، آلومینیوم هرمزگان، فولاد خوزستان ، نفت تهران و ملوان بندر انزلی از جمله تیمهایی هستند که پرونده سلامت برای بازیکنان آنها جهت حضور در بازیهای لیگ برتر صادر شده و تیمهای دیگری از جمله گهر درود، صنعت نفت آبادان و فجر شهید سپاسی بعد از شروع لیگ برتر تست پزشکی فوتبالیستهای آنها در این مرکز انجام خواهد شد.این در حالی است که از 28 خرداد ماه کلینیک آکادمی فوتبال آمادگی خود را برای انجام تست پزشکی از بازیکنان لیگ برتر اعلام کرده بود، اما اولین معاینه پزشکی از 16 تیر ماه آغاز شد. آنچه که برای ما اهمیت دارد همکاری باشگاههاست هر چقدر این همکاری تنگاتنگ باشد روند کار بهتر و مطلوبتر خواهد بود. همچنین در این مرکز علاوه بر حضور متخصصان پزشکی ـ ورزشی ومتخصصان ارتوپدی و تغذیه ورزشی و سایر تخصص ها مورد نیاز و روش های درمانی متفاوتی از جمله طب سوزنی، درمانهای دستی، لیرز تراپی، مکانوتراپی، شوک ویو تراپی و انواع و اقسام الکترو تراپی انجام میشود که تمام این درمانها مطابق با استانداردهای روز دنیاست.
* این مرکز محیط کاملا ورزشی و فارغ از محیط بیمارستانی است
البته نقطه مثبت و خوب این مرکز فارغ بودن از محیط بیمارستانی است به طوری که یک محیط کاملا ورزشی است و ورزشکار احساس نمیکند به دلیل بیماری یا مشکل خاصی به این مرکز مراجعه میکند در حقیقت سعی کردیم تعامل خوبی را با بازیکنان برقرار کنیم تا بدون استرس بازیکنان باشگاهها برای انجام تستهای پزشکی به این مرکز مراجعه کنند. هم اکنون هشت متخصص پزشکی ـ ورزشی به صورت صبح و بعد از ظهر در این مرکز فعالیت میکنند و بنا داریم در آینده در صورت افزایش فضای فیزیکی، تخصصهای بیشتری را به این مرکز تزریق کنیم همچنین به دنبال آن هستیم تا این مرکز را از کلینیک صرف درمانی خارج وبا همکاری و نظارت کمیته پزشکی فدراسیون فوتبال به کارهای تحقیقاتی و پژوهشی نیز بپردازیم.
* باشگاهها در صورت تایید کمیته پزشکی حق عقد قرارداد با بازیکنان خارجی دارند
قضاوت پیرامون این که نمونه های ایرانی چقدر با نمونه های خارجی مطابقت دارد از الان زود است در این زمینه اظهار نظر کنیم، اما با بررسیهایی که نسبت به نمونه های ایرانی و خارجی داشتیم خوشبختانه در نمونههای ایرانی کمتر شاهد مشکلات قلبی ورزشکاران بودیم. بازیکنان خارجی علاوه بر انجام این گونه تستها، تستهای عملکردی نیز از آنها گرفته میشود تا عملکرد اندام تحتانی آنها مورد بررسی قرار بگیرد در حقیقت به دلیل خروج ارز از کشور قاعده انجام تست سلامت از بازیکنان خارجی سختتر و بیشتر است و تا زمانی که پرونده سلامت برای آنها صادر نشود باشگاهها حق عقد قرارداد با آن بازیکن را ندارند. از طرف دیگر بعد از تایید پرونده سلامت بازیکنان از طرف این مرکز برای تایید نهایی به کمیته پزشکی فدراسیون فوتبال ارجاع داده میشود تا تایید نهایی برای اجازه بازی به بازیکن در لیگ برتر داده شود.
** تستهای پزشکی فرمالیته و سفارشی نیست
تمام تستهای پزشکی که در این مرکز انجام میشود بر اساس استانداردهای فیفا و طبق یک مدیکال پروفایل است که فیفا اعلام کرده از بازیکنان به عمل آید. البته مشکلی که در این زمینه وجود دارد این است که باشگاهها بعضی وقتها احساس میکنند تمام این تستها یک کار فرمالیته و سفارشی است در صورتی که ما در این مرکز تحت هیچ شرایطی کیفیت کار خود را فدا نمیکنیم، بلکه یک کار علمی است تا بازیکن صلاحیت دریافت گواهی سلامت را از این مرکز داشته باشد. ضمن این که در این مرکز سخت گیری بیشتر در ارتباط با بازیکنان خارجی است تا داخلی. شاید باشگاهی بخواهد با یک بازیکن مصدوم نیز قرارداد بنندد این مرکز حق دخالت در کار آن باشگاه را ندارد چون تصمیم گیرنده نهایی کمیته پزشکی فدراسیون فوتبال و باشگاه است مگر این که سلامتی وی به خطر بیفتد.